Een aantal eigenschappen van de Bonte Bentheimer zijn wel ras-typische kenmerken, maar zijn lastig te meten of te beoordelen aan het uiterlijk van het varken. Om deze eigenschappen toch te meten en te registreren zijn richtlijnen opgesteld. Zoals ook bij de fokdoelen is gezegd is het primaire doel het behouden van het ras en het vergroten van de populatie. Op grond van richtlijnen worden er dus geen dieren uitgesloten van inschrijving in het stamboek. Op deze pagina staat hoe de richtlijnen beoordeeld moeten worden en wanneer ze in het stamboek geregistreerd moeten worden. De raskenmerken zijn:
Moedereigenschappen
Bonte Bentheimer zeugen zijn goede moederdieren. Een eigenschap die we in de fokkerij graag willen behouden. Met de scorekaart “worpmelding” worden de meetbare aspecten van de moedereigenschappen in beeld gebracht. Deze data moet in het stamboek geregistreerd worden. Met deze worpmelding worden niet alleen gegevens van het moederdier verzameld, maar deze gegevens komen ook bij het vaderdier in beeld. Naast erfelijke aanleg zijn ook omgevingsfactoren (gezondheid, rust, voeding en huisvesting) van invloed op de moedereigenschappen van een zeug. (bijvoorbeeld melkproductie, melksamenstelling of uitval van de biggen). Elders op deze website vind u informatie om de externe factoren zo optimaal mogelijk te maken.
Vruchtbaarheid
Een meetbaar aspecten van de worpmelding is de vruchtbaarheid. Bonte Bentheimers staan bekend om hun goede vruchtbaarheid. Monitoring en selectie op vruchtbaarheid is daarom belangrijk. Wanneer een zeug regelmatig terugkomt na een dekking doet een fokker er wijs aan om die zeug en de nakomelingen niet meer in te zetten voor de fokkerij. Let dus bij dekberichten op de teruggekeerde zeugen. Op het moment dat een zeug regelmatig terugkeert, duidt dit erop dat de zeug moeilijk drachtig is te krijgen.
Toomgrootte
Een ander aspect van de worpmelding is de toomgrootte. Een Bonte Bentheimer krijgt gemiddeld 8 tot 10 biggen, maar er zijn ook worpen bekend van 12 of meer biggen. Gebruik een zeug niet meer als fokdier wanneer zij drie worpen achter elkaar meer biggen krijgt dan het aantal tepels van de zeug. Als een zeug drie keer 6 of minder biggen krijgt, is het ook niet verstandig om verder met de zeug te fokken. Weinig biggen kan duiden op vruchtbaarheidsproblemen.
Het aantal gespeende biggen
Het aantal gespeende biggen geeft weer hoeveel biggen de zeug heeft grootgebracht tot het moment van spenen. Als een zeug veel biggen heeft die sterven voordat ze gespeend zijn, duidt dit op problemen bij de zeug of biggen. Als U twijfelt over de rede van uitval raadpleeg dan uw dierenarts. De oorzaak kan namelijk liggen bij omgevingsfactoren of juist bij erfelijke factoren. Wanneer de biggensterfte voornamelijk veroorzaakt wordt door erfelijke factoren is het raadzaam om de zeug niet meer in te zetten voor de fokkerij.
Karakter
Uit gesprekken met houders van Bonte Bentheimers blijkt dat zij dit ras voornamelijk hebben gekozen vanwege het vriendelijke karakter. Bonte Bentheimers worden vaak op kinder- en zorgboerderijen gehouden. Het is dan noodzakelijk dat de varkens niet agressief zijn naar mensen. Karakter is een moeilijk te meten aspect. In de reguliere houderij worden de varkens voor productie gehouden, het karakter is dan minder van belang. De dieren worden slechts indirect geselecteerd op karakter door de houders. Vanuit de reguliere varkenshouderij zijn er dan ook geen methodes bekend om het karakter te meten. Gedragsdeskundigen hebben echter wel gedragstesten uitgevoerd bij varkens. Dit zijn relatief eenvoudige testen. Ze geven ook inzicht in het karakter van een dier. Fokkers kunnen bij de selectie van Bonte Bentheimers enkele van deze testen te gebruiken, zodat het vriendelijke karakter voor het ras behouden blijft. Er is een aparte pagina over de gedragstesten die uitgevoerd kunnen worden. In het stamboek is een mogelijkheid om de verkregen informatie bij de betreffende varkens te registreren.
Stressgevoeligheid
Stress heeft veel invloed op de gedragingen van een dier. Wanneer een dier gestrest is gedraagt het zich anders dan wanneer het ontspannen is. Dieren met chronische stress groeien langzamer en zijn gemakkelijker ziek door een verminderde afweer. Daarnaast heeft stress vlak voor het slachten een negatieve invloed op de vleeskwaliteit. Stress vererft gemakkelijk en komt bij enkele varkensrassen voor. Bonte Bentheimers zijn stress vrij. Op basis van gegevens is dit echt nog niet 100% uit te sluiten. Bij twijfel is het daarom goed om een stress test uit te voeren. Voor het meten van stressgevoeligheid van dieren zijn er verschillende methodes die toepasbaar zijn voor het Bonte Bentheimer varken:
De halothaantest geeft uitsluitsel over stressgevoelige dieren. Bij een positieve uitslag zijn de dieren stressgevoelig bij negatief zijn ze ongevoelig. Jonge dieren worden verdoofd met het narcosemiddel halothaan. Bij stressgevoelige dieren trekken de spieren samen tijdens de narcose. Bij dieren die niet stressgevoelig zijn trekken de spieren niet samen. Deze methode staat bekend als erg betrouwbaar.
DNA-onderzoek geeft uitsluitsel of een dier het stressgevoelige gen bezit. Voordat een fokker twee dieren wil kruisen, kan hij het DNA van beide ouders laten onderzoeken. Als blijkt dat beide ouders stressvrij zijn, is er ook 100 procent garantie dat de nakomelingen stressvrij zijn.
Vleeskwaliteit
Fokkers van Bonte Bentheimers hebben aan gegeven dat ze ook de vleeskwaliteit een belangrijk punt vinden. Vleeskwaliteit is sterk afhankelijk van externe factoren als voeding, huisvesting, groeisnelheid, etc. Bonte Bentheimers worden kleinschalig en onder sterk verschillende omstandigheden gemest. Het is daarom op dit moment nog niet haalbaar om objectieve beoordelingscriteria voor vleeskwaliteit te vast te leggen. Wel weten we uit ervaring dat veel consumenten enthousiast zijn over de vleeskwaliteit.